بیان توضیحاتی درباره تست های اتصالات آکاردئونی
تست های اتصالات آکاردئونی به منظور اهداف مختلفی انجام می شوند. برای بررسی فرآیند طراحی قطعات و ساخت آن ها و همچنین اطمینان حاصل کردن از عملکرد دقیق اتصالات، آزمون هایی روی این قطعات انجام می شوند که مطابق استانداردهای EJMA طراحی شده اند. آزمون های یاد شده به طور کلی، به دو گروه غیر مخرب و مخرب دسته بندی می شوند. در ادامه محتوا به برخی از مهم ترین تست ها اشاره خواهیم کرد.
بررسی آزمون های غیر مخرب
الف) تست های اتصالات آکاردئونی از نوع غیر مخرب: از مهم ترین مواردی که در این آزمون مورد بررسی قرار می گیرند می توانیم به کنترل قطعات از نظر چشمی، ابعادی، مایع نافذ، متالوگرافی، هیدرواستاتیک، رادیو گرافی، نیوماتیک، آلتراسونیک و… اشاره کنیم. در این موارد با انجام آزمایش، اتصالات دچار خرابی و آسیب نخواهند شد.
آزمون اتصالات آکاردئونی از نوع رادیو گرافی
- آزمون اتصالات آکاردئونی از نوع رادیو گرافی: این آزمون معمولا شامل یک عکس است که محل جوش یا اتصال دو فلز هم جنس و هم ضخامت را نشان می دهد. با توجه به این شکل می توان چگونگی اتصال و عیوب احتمالی جوش و شکل قطعه را پیدا کرد. از مهم ترین کاربردهای این آزمون می توان به بررسی جوش های لب به لب در اشیاء با جنس و ضخامت یکسان اشاره کرد. معمولا در ساخت اتصالات آکاردئونی، به درزهای جوش طولی بلوزها قبل از ایجاد فرم، توجه زیادی می شود. تست های رادیو گرافی لازم الاجرا نیستند مگر اینکه توسط مشتری و با توجه به حساسیت های خاص، درخواست شوند. در واقع می توان درز طولی بلوز را با متدهای دیگری مانند تست مایع نافذ، مورد سنجش قرار داد. دقت کنید که تست رادیو گرافی باید حتما پیش از فرم دهی بلوز انجام شود. در واقع بعد از فرم پیدا کردن بلوز اصلا انجام این آزمایش ممکن نیست.
شایان ذکر است، این روش به جز درزهای طولی لوله، در سنجش کیفیت جوش در سایر بخش های اتصالات آکاردئونی نقشی ندارد. برای مثال مواردی مانند جوش دادن فلنج ها به لوله، جوش دادن بلوز به لوله و… با انجام رادیو گرافی قابل سنجش نیستند و فقط می توانند به وسیله آزمون مایع نافذ مورد ارزیابی قرار گیرند. به طور کلی روش رادیو گرافی فقط در جوش های لب به لب کاربرد دارد. در صورتی که به این تست نیاز باشد، با جلب رضایت مشتری، محل درزها به همراه مسیر مورد نیاز، تحت پرتونگاری قرار می گیرند. این آزمون باید توسط پیمانکاران متخصص و با صلاحیتی که خارج از سازمان فعالیت می کنند (به صورت بازرسی شخص ثالث) انجام شوند و مورد تایید مشتری قرار گیرند. در نهایت فیلم های رادیوگرافی اصل در کنار تفسیر مربوطه در پرونده های بایگانی درج می شوند.
تست های اتصالات آکاردئونی مایع نافذ
- تست های اتصالات آکاردئونی از نوع مایع نافذ: این آزمون یک تست جامع برای بررسی میزان نشتی، وجود ترک، وجود احتمالی سوراخ های ریز و حفره های سطحی و… می باشد. آزمون یاد شده، کاربرد زیادی در صنعت جوشکاری دارد. آزمون مایع نافذ باید توسط پرسنل متخصص و شایسته و به وسیله 3 اسپری مخصوص انجام شود. با توجه به ضخامت کم بلوزها و ویژگی هایی که مایع نافذ دارد، می توان مشکلات زیادی را بررسی کرد.
از مهم ترین این مشکلات می توانیم به مشکلات سطحی مانند رگه ها، سوراخ های ریز، شکاف های سطحی، برگشت احتمالی جوش ها روی هم و… اشاره کنیم. با توجه به آسانی انجام این تست، وجود نقص در حین انجام عملیات، تقریبا دور از انتظار و غیر ممکن است. این آزمون به صورت مکرر برای کنترل و سنجش جوش ها در تمامی اتصالات مورد استفاده قرار می گیرد. آزمون مایع نافذ نیز به مانند رادیو گرافی باید قبل از فرم دادن به بلوز انجام شود. آزمون یاد شده می تواند به صورت 100 درصدی روی تمامی محصولات انجام شود.
آزمون استحکام تحت فشار
- تست های اتصالات آکاردئونی از نوع استحکام تحت فشار: در این نوع تست، میزان استحکام مکانیکی اتصالات، عدم وجود نشتی یا درز در اثر اعمال فشارهای هیدرواستاتیک و نیوماتیک و… مورد ارزیابی قرار می گیرد. در تست های هیدرواستاتیک، فضای داخلی انواع اتصالات با آب یا سایر مایعات پر می شود. در آزمون های نیوماتیک نیز این فضا به وسیله هوا یا سایر سیالات گازی شکل پر شده و در ادامه فشار لازم برای تست اتصال قطعه اعمال می شود. با توجه به اینکه تست نیوماتیک دارای ماهیت انفجاری است، می توان آن را خطرناک تر از تست هیدرواستاتیک در نظر گرفت. بنابراین بهتر است تست های نیوماتیک را در شرایطی خاص مورد استفاده قرار دهید.
برای اطمینان از میزان فشار در این نوع آزمون اتصالات آکاردئونی، تست فشار به صورت ضریبی از فشار طراحی در نظر گرفته می شود. به این ترتیب تنش هایی که در اتصال ایجاد می شوند از تنش های مجاز تجاوز نخواهند کرد. میزان فشار تست با توجه به استانداردهای در نظر گرفته شده برای طراحی و بعد از انجام محاسبات میزان تنش توسط طراح تعیین شده و در نقشه های تولید درج می شود. با توجه به استاندارد ASMEB31.1، کمترین فشار تست هیدرواستاتیک باید 1.5 برابر فشار طراحی باشد. میزان حداکثری این فشار نیز باید پایین تر از تنش مجاز باشد. در تست های نیوماتیک نیز حداکثر میزان فشار 1.5 برابر و حداقل میزان فشار 1.2 برابر فشار طراحی در نظر گرفته خواهد شد.
در تست های اتصالات آکاردئونی از نوع مایع نافذ، فشار در نظر گرفته شده برای آزمون به صورت تدریجی به اتصالات اعمال می شوند. این فشار به مرور افزایش پیدا می کند تا به فشار نهایی تست برسیم. بعد از رسیدن به این فشار نهایی باید حداقل آن را به مدت 10 دقیقه ثابت نگه داریم. در این مدت زمان وضعیت اتصالات از جنبه های مختلف مانند نشتی، تغییر شکل، دفرمه شدن و… مورد ارزیابی قرار می گیرند. دقت کنید که برای انجام تست، فشاری بیش از فشار سازنده برای تست اتصال در نظر نگیرید. به منظور آگاهی از مقدار فشار، می توانید با سازنده مشورت کنید. این آزمون نیز به صورت 100 درصدی و روی تمامی اتصالات قابل انجام است.
بررسی تست های اتصالات آکاردئونی از نوع مخرب
ب) تست های اتصالات آکاردئونی از نوع مخرب: این آزمون ها معمولا شامل ارزیابی پیچش، ترکیدگی، خستگی و… هستند. پس از انجام این نوع تست، اتصالات آسیب دیده و تخریب می شوند. بنابراین در هنگام انجام این تست ها باید یک نمونه اضافی از اتصالات را تهیه کنید.
- تست های اتصالات آکاردئونی از نوع خستگی: این تست برای بررسی میزان توانایی بلوز در مقابل تعداد سیکل های اعمال شده به اتصال مورد استفاده قرار می گیرد. هر سیکل شامل یک دور رفت و برگشت کامل اتصالات با کورسی معین است. همان طور که می دانید، در شرایط یکسان ضریب تصحیح عمر اتصال با افزایش قطر اتصالاتف افزایش پیدا می کند. بنابراین بهتر است برای انجام تست خستگی از اتصالات سایز کوچک با ضخامت کم استفاده کنید. زمانی که برای انجام یک آزمون از سایزهای مختلفی استفاده کنیم، کوچک ترین سایز نمونه خوبی برای تست خواهد بود. زمانی که طراح خطوط لوله تعداد سیکل ها و طول عمر معینی را برای اتصالات در نظر می گیرد، لازم نیست که طراحان اتصالات آکاردئونی از سیکل های بیشتری در طراحی استفاده کنند.
- آزمون پیچش: همان طور که در گذشته ذکر شد، افزایش فشار باعث ایجاد ناپایداری های صفحه ای و ستونی در اتصالات می شود. بنابراین برای انجام تست های اتصالات آکاردئونی از نوع پیچش باید فیکسچرهایی مناسب در نظر بگیرید. این فیکسچرها باعث نگه داشتن اتصال در مسیر مستقیم و آب بندی دو سر آن می شوند. با استفاده از این فیکسچرها حتی با اعمال فشار، دو سر اتصال حرکت نخواهد کرد. قسمت آکاردئونی اتصال دارای پره هایی است که نباید برای محکم کردن آن ها از رینگ های تقویت کننده استفاده کرد. پیچش ممکن است حالت های مختلفی داشته باشد. تغییر حالت اتصال از مستقیم به شکل غیر موازی، ایجاد فاصله بین پره های بلوز، وجود اختلاف قطری بین پره ها و… به عنوان مهم ترین حالات پیچش شناخته می شوند.